Lịch sử ấm Tetsubin

posted in: Ấm sắt, ấm tetsubin | 0

Sự ra đời của ấm tetsubin đầu tiên ở Nhật Bản không thật sự rõ ràng, nhưng nhiều bằng chứng cho thấy nó có một mối quan hệ chặt chẽ với sự phát triển của sencha, một hình thức uống trà sử dụng lá trà thay vì trà bột.

Sencha du nhập vào Nhật Bản từ Trung Quốc vào khoảng giữa thế kỷ 17. Giai đoạn này văn hóa của Nhật Bản cũng bị ảnh hưởng rất lớn bởi Trung Quốc với các tư tưởng Nho giáo. Việc uống trà xanh Sencha không được coi là nghi lễ chính thức mà việc uống trà xanh được coi như là một loại dược liệu. Hầu hết các trí thức thông qua việc uống trà xanh như là một sự nổi dậy chống lại các nghi thức trà đạo Nhật Bản (chanoyu), biểu tượng của giai cấp thống trị.

Ấm Tetsubin kỹ thuật cao

Trong thế kỷ 18, khi mà ngày càng nhiều người bình dân trên khắp Nhật Bản uống trà xanh, sencha dần dần trở thành một hình thức thân mật để chia sẻ chén trà với bạn bè và gia đình. Tuy nhiên, đối với hầu hết người dân Nhật Bản, đồ trà cụ của Trung Quốc khi đó vẫn hiếm và đắt tiền. Vì vậy, thị trường Nhật Bản muốn phát triển một phong cách riêng về ấm trà để thay thế loại đắt tiền của Trung Quốc. Nhu cầu đó đã được thỏa mãn với việc tạo ra các ấm tetsubin.

Nhiều khả năng các tetsubin không được tạo mới từ trí tưởng tượng, mà nó được lấy theo các nguyên mẫu của các ấm đun nước đã có trước đây ở Nhật Bản. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy các ấm đồng Nhật Bản (yakkan) có lẽ có hình dáng tương đối gần nhất với tetsubin. Sự khác biệt chủ yếu của nó là nó được làm bằng đồng. Nhưng tại sao lại có sự phát triển của tetsubin trong khi người ta hoàn toàn có thể sử dụng các ấm đồng yakkan? Một cách giải thích hợp lý nhất mà nó được công nhận bởi nhiều người đam mê trà mà nước đun sôi trong các ấm bằng gang (sắt) có mùi vị tốt hơn so với nước đun sôi trong bất kỳ các chất liệu khác. Một đặc điểm thú vị về tetsubin là phía có trang trí thường là mặt bên phải so với vòi. Điều này là do các ấm tetsubin được cầm ở tay phải, trong khi ở các nghi lễ trà đạo Nhật bản (chanoyu), các ấm khác được sử dụng ở bàn tay trái. Các yakkan cũng được sử dụng trong bàn tay phải đó là một dấu hiệu nữa cho thấy yakkan có lẽ là tương đối gần nhất với tetsubin.

 

Trong suốt thế kỷ 18, các tetsubin đã trở thành một đồ dùng gia đình thông thường được sử dụng để đun nóng nước, chuẩn bị trà, và thậm chí tạo ra sự ấm áp. Tuy nhiên, nó đã trải qua những thay đổi thiết kế trang trí, cũng như nghệ thuật Nhật Bản nói chung. Vào đầu thế kỷ 19, thiết kế tetsubin rất đơn giản. Các tetsubin hơn thiết kế phức tạp hơn thì có giá rất đắt. Thiết kế hoặc phong cách của một tetsubin phản ánh các tầng lớp hoặc mong muốn của chủ nhân của nó, và do đó đã trở thành một biểu tượng. Theo nghệ thuật làm ấm, ấm tetsubin có thể được phân loại như là một ấm đun nước trong nhà bếp, ấm đun nước nông thôn, ấm đun nước tiêu chuẩn, hoặc một ấm đun nước trang trí. Mặc dù việc sử dụng chúng là bình dân nhưng những ấm tetsubin vẫn được coi là tác phẩm nghệ thuật.

Giống như ấm tử sa Yixing Trung Quốc, ấm gang tetsubin trở nên dày dạn hơn, đẹp hơn và thơm hương vị của trà khi sử dụng nhiều lần.

Chăm sóc tetsubin đơn giản nhưng cũng rất thú vị, tương tự như ấm tử sa Yixing, không nên sử dụng xà phòng để rửa ấm. Sau khi rửa ấm tetsubin bằng nước, nó cần được lau khô bằng vải sạch. Phương pháp này sẽ cho phép làm sạch ấm nhưng các lớp cao trà vẫn còn nguyên vẹn và để bảo vệ ấm trà khỏi bị oxy hóa.